บันทึกอนุทิน ครั้งที่5

บันทึกอนุทิน

วิชา การจัดประสบการณ์คณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย

อาจารย์ผู้สอน อาจารย์ตฤณ แจ่มถิน

วันที่ 4 เดือน พฤศจิกายน ปี 2556
เวลาเรียน 08.30-12.20 น.


ความรู้ที่ได้รับ

                คาบนี้จะเป็นการนำเสนอต่อเมื่อจากคาบที่แล้ว โดยแต่ละกลุ่มเตรียมเกมหรือสื่อที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของกลุ่มที่ตัวเองรับผิดชอบดังนี้ 

กลุ่มที่1 จำนวนและการดำเนินการ

• กิจกรรมแรก วันนี้อากาศหนาวมาก เลยชวนเพื่อนๆ ร้องและเต้นในเพลง ออกกำลัง

กระโดขึ้นส่ายตัวไป แล้วหมุนตัวไปรอบๆ

การโดขึ้นส่ายตัวไป แล้วหมุนตัวไปรอบๆ

ชูมือซ้าย ชูมือขวา แล้วตบมือพร้อมกัน 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 

ชูมือขวา ชูมือซ้าย โค้งคำนับให้กัน

(ซ้ำตั้งแต่ต้นจนจบ)

สรุปกิจกรรมนี้ 

 นอกจากจะได้อบอุ่นร่างกายแล้ว เด็กจะได้ฝึกการนับเลขแล้วได้ทักษะทางภาษาอีกด้วย

กิจกรรมที่1 สามารถบูรณาการทางคณิตศาสตร์ได้คือ ฝึกให้เด็กนับเลข

• กิจกรรมที่2 จะให้เพื่อนๆได้ออกมามีส่วนร่วมในการเล่นเกมที่กลุ่มที่1 ได้เตรียมมา

เกมที่1 เกมเปรียบเทียบขนาดของภาพ  เด็กจะได้ในเรื่องเปรียบเทียบขนาด รูปทรง การนับ

เกมที่2 เกมหัวหนูหายไปไหน เด็กจะได้ในเรื่องรูปทรงและขนาด การจัดลำดับ ความน่าจะเป็น

เกมที่3 เกมนับจำนวนผลไม้ เด็กจะได้ในเรื่องของตัวเลขและการนับ การจัดลำดับจากน้อยไปหามาก จากมากไปหาน้อย 

เกมเปรียบเทียบขนาดของภาพ

เกมหัวหนูหายไปไหน

กลุ่มที่2 รูปทรงเรขาคณิต

• เพื่อนออกมาพูดแล้วให้เพื่อนๆใช้ร่างกายของตัวเองเป็นรูปทรง เช่น ร่างกายส่วนไหนบ้างที่สามารถเป็นรูปสามเหลี่ยม สี่เหลี่ยม แล้วให้เพื่อนๆจับคู่ แล้วทำเป็นรูปสี่เหลี่ยม

• เกมจับคู่ความสัมพันธ์ระหว่างรูปทรงกับรูปภาพ

• เกมต่อรูปทรง

เพื่อนกลุ่มที่ออกมาสาธิตวิธีการเล่นเกมจับคู่ความสัมพันธ์ระหว่างรูปทรงกับรูปภาพ

กลุ่มที่3 การวัด

• เกมวัดความยาว เรียงลำดับจากสั้นไปหายาว โดยให้เปรียบเทียบความยาวระหว่างปลา หนอน ยีราฟ

• เกมเปรียบเทียบน้ำหนัก มีมังคุด2ผล ผลเล็กกับผลใหญ่ และให้เรียงลำดับจากเล็กไปใหญ่

• เกมการวัดปริมาตร มีแก้วน้ำ3ใบ แต่ละใบจะปริมาณของน้ำไม่เท่ากัน

• เกมการวัดยาวของดินสอแท่งยาว แล้ววัดด้วยดินสอแท่งสั้น วัดได้เท่ากับ 3แท่ง

• เกมเปรียบเทียบความสูง-ต่ำของตุ๊กตาหมี

เกมเปรียบเทียบความสูง-ต่ำของตุ๊กตาหมี

กลุ่มที่4 พีชคณิต

เกมหารูปที่หายไปให้มีความสำพันธ์กับโจทย์และภาพที่กำหนดให้

กลุ่มที่5 ความน่าจะเป็น

• หาความน่าจะเป็นของลูกปิงปอง 3ลูก สีน้ำเงิน สีขาว สีส้ม

• หาความน่าจะเป็นของเหรียญ 5บาท

• หาความน่าจะเป็นของปากกา 3แท่ง สีเขียว สีชมพู สีส้ม

กิจกรรมในคาบเรียน 

•  ให้แต่ละคน เขียนเลขที่ตนเองชอบ แล้วทำเป็นกลีบดอกไม้

ดิฉันชอบเลข7 ดอกไม้7กลีบ

สรุปความรู้ที่ได้รับในกิจกรรม

• ในกิจกรรมนี้สามารถให้เด็กฝึกเรื่องของการนับ ตัวเลข การเปรียบเทียบ รูปทรง 

การนำไปใช้

• ถ้าเกิดเราจะนำกิจกรรมนี้ไปใช้กับเด็กเราควรอำนวยความสะดวกให้กับเด็ก เราควรตัดกลีบดอกไม้ให้เด็ก  แล้วให้เด็กเป็นคนเขียนเลข และนำกลีบที่เราเตรียมเรียบร้อยแล้วมาติด

บันทึกอนุทิน ครั้งที่4

บันทึกอนุทิน

วิชา การจัดประสบการณ์คณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย

อาจารย์ผู้สอน อาจารย์ตฤณ แจ่มถิน

วันที่ 27 เดือน พฤศจิกายน ปี 2556
เวลาเรียน 08.30-12.20 น.


ความรู้ที่ได้รับ

             เพื่อนออกมานำเสนอตามเรื่องที่อาจารย์มอบหมาย ดังนี้

• กลุ่มที่1 จำนวนและการดำเนินการ 

• กลุ่มที่2 รูปทรงเรขาคณิต     

• กลุ่มที่3 การวัด       

• กลุ่มที่4 พีชคณิต       

• กลุ่มที่5 ความน่าจะเป็น

             โดยแต่ละกลุ่มออกมาอธิบายความหมายและยกตัวอย่างภาพประกอบ เพื่อให้เพื่อนๆในห้องเข้าใจกันมากขึ้น

             

กลุ่มที่1 จำนวนและการดำเนินการ

• จำนวน หมายถึง วัตถุนามธรรมที่ใช้สำหรับอธิบายปริมาณ กำหนดนับปริมาณที่กำหนดไว้ ยอดรวมที่กำหนดนับไว้เป็นส่วนๆ

• การดำเนินการ หมายถึง การกระทำลงมือ จัดการ ปฏิบัติหน้าที่ดำเนินการ

• จำนวนและการดำเนินการ คือ การรวบรวมและการแยกกลุ่ม เข้าใจถึงความหลากหลายของการแสดงจำนวน และใช้จำนวนในชีวิตจริง

ตัวอย่างสื่อทางคณิตศาสตร์เกี่ยวกับการนับเลข

กลุ่มที่2 รูปทรงเรขาคณิต

• รูปเรขาคณิต หมายถึง รูปต่างๆ ทางเรขาคณิต เช่น รูปสามเหลี่ยม รูปสี่เหลี่ยม รูปห้าเหลี่ยม รูปวงกลม รูปวงรี

• รูปทรงเรขาคณิต หมายถึง รูปที่มีส่วนที่เป็นพื้นผิว ส่วนสูง และส่วนลึก หรือหนา

                                           ตัวอย่างรูปเรขาคณิตกับรูปทรงเรขาคณิต

                                              ตัวอย่างเกมโดมิโนรูปทรงต่างๆ

เราสามารถบูรณาการรูปทรงเรขาคณิตทางคณิตศาสตร์ไปจัดในกิจกรรมกลางแจ้งได้

                       กลุ่มที่3 การวัด 

• การวัด  คือ การหาคำตอบเกี่ยวกับ เวลา ระยะทาง น้ำหนัก ด้วยการการจับเวลา /การวัดระยะทาง / การชั่งน้ำหนักหรือการตวง

• หน่วยการวัด คือ การบอกปริมาตรที่ได้จากการวัด

• ความสามารถในการวัดของเด็ก จะพัฒนาจากประสบการณ์ในการจัดหมวดหมู่การเปรียบเทียบและการจัดลำดับ ในขณะที่เด็กเปรียบเทียบน้ำหนักของสิ่งของ  หาว่าสิ่งใดยาวที่สุด จะเป็นเวลาที่เด็กใช้มโนทัศน์ในการวัด การวัดจะช่วยให้เด็ดเข้าใจเกี่ยวกับความยาว ระยะทาง ตำแหน่ง รวมถึงการคาดคะเน 

การวัดของเด็กปฐมวัยไม่ใช้หน่วยมาตรฐานในการวัด แต่เด็กวัดจาการเปรียบเทียบ ถ้ามีอุปกรณก็สามารถให้เด็กวัดได้ เช่นเหมือนตัวอย่างในภาพใช้ตุ๊กตากับไม้บรรทัดในการวัด

จากรูปภาพนี้ จะเห็นได้ว่าดินสอจะยาวกว่ามีดกับยางลบ สามารถฝึกให้เด็กรู้จักการเปรียบเทียบด้วย

การวัดน้ำหนักหรือการชั่งน้ำหนัก ของเด็กปฐมวัย จะไม่ใช้หน่วยของน้ำหนัก แต่เด็กจะวัดจากสาย เช่น แตงโมผลใหญ่กว่าฟักทอง เด็กก็จะตอบว่า แตงโมหนักกว่า

กลุ่มที่4 พีชคณิต

• พีชคณิต คือ เลขคณิตของสัญลักษณ์ที่ใช้แทนจำนวนตัวเลข ความหมายคือ แทนที่จะหาความสัมพันธ์ระหว่างจำนวนเลขเฉพาะค่า พีชคณิตแสดงความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณใดๆ ในรูปแบบทั่วไปมากกว่าโดยไม่จำเป็นต้องทราบค่าปริมาณเน้นเป็นจำนนเลขเลย

ตัวอย่าง ค่าของน้ำหนักเด็ก

กลุ่มที่5 ความน่าจะเป็น

• ความน่าจะเป็น คือ ค่าที่ใช้ประเมินสถานการณ์ที่ยังไม่เกิดขึ้น โดยพิจารณาว่า เมื่อถึงเวลาเกิดเหตุการณ์แล้ว จะเกิดในลักษณะใด มีโอกาสที่จะเกิดมากน้อยเพียงใด การหาค่าความน่าจะเป็นจะต้องหาจากการทดลองสุ่มเท่านั้น

•  แบบรูป หรือ บางครั้งเรียกว่า อนุกรมคือชุดของตัวเลขหรือรูปภาพที่มี ความสัมพันธ์กันอย่างไดอย่างหนึ่ง ในลักษณะของจำนวน รูปร่าง สี หรือ ขนาด  ตามกฎเกณฑ์ที่กำหนดซึ่งเมื่อทราบกฎเกณฑ์หรือความสัมพันธ์ที่กำหนดในแต่ละแบบรูปเราก็จะสามารถบอกคาดเดา หรือ คาดการณ์ได้ว่าสิ่งของต่างๆรูปเรขาคณิต  รูปอื่นๆหรือจำนวนที่หายไป คืออะไร

ตัวอย่างความน่าจะเป็น คือ มีเสื้อสีส้ม1ตัว มีกางเกง3ตัวมีสีน้ำเงิน สีแดง สีดำ ความเป็นไปได้คือ ครั้งแรกอาจจะหขิบเป็นกางเกงสีน้ำเงินหรือสีอื่น หรือไม่ก็ทั้งสามสี

การนำความรู้ไปใช้

• สามารถนำความรู้ทางคณิตศาสตร์จากทั้งหมดทั้ง5 เรื่องที่ได้รับในวันนี้ นำไปประยุกต์ใช้กับวิชาอื่นๆ เช่น การเล่นกลางแจ้ง การเคลื่อนไหวและจังหวะหรือวิชาอื่นๆ เราสามารถนำเรื่องรูปทรง การนับ หรืออะไรก็แล้วแต่ ขึ้นอยู่ว่าเราจะสอนเด็กในเรื่องอะไร เรากำหนดจุดประสงค์ของแต่ละกิจกรรมว่าเด็กจะได้รับประโยชน์ในด้านไหน

• เราสามารถนำรูปภาพ เครื่องหมาย สัญลักษณ์ วัสดุรอบๆตัวเด็ก มาเป็นสื่อในการสอนคณิตศาตร์ อาจจะสอนในเรื่องการนับจำนวน รูปทรง การเปรียบเทียบ การจำแนกประเภท การจัดลำดับ ขึ้นอยู่กับผู้สอนว่าจะสอนเด็กในเรื่องอะไรและมีเทคนิคในการสอนอย่างไร

บันทึกอนุทิน ครั้งที่3

บันทึกอนุทิน

วิชา การจัดประสบการณ์คณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย

อาจารย์ผู้สอน อาจารย์ตฤณ แจ่มถิน

         วันที่ 20 เดือน พฤศจิกายน ปี 2556

         เวลาเรียน 08.30 - 12.20 น.

ความรู้ที่ได้รับ

•  รู้และเข้าใจถึงจุดมุ่งหมายของการสอนคณิตศาสตร์ 

• เพื่อให้เด็กมีความเข้าใจพื้นฐาน พัฒนามโนภาพ รู้จักและใช้กระบวนการหาคำตอบ และเพื่อส่งเสริมให้เด็กค้นคว้าคำตอบด้วยตนเอง

ทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์

1การสังเกต (Observation)

• การใช้ทักษะอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างรวมกันในการเรียนรู้

• เข้าไปมีปฏิสัมพันธ์โดยตรงกับวัตถุสิ่งของและเหตุการณ์

 เด็กเห็นยังไงก็ตอบอย่างนั้น

2 การจำแนก (Classifying)

• การแบ่งประเภทโดยการหาเกณฑ์หรือสร้างเกณฑ์ในการแบ่งขึ้น

• เกณฑ์ในการจำแนก คือ ความเหมือน ความแตกต่าง และความสัมพันธ์

รูปภาพตัวอย่างนี้เด็กใช้ได้หลายคำตอบ แล้วแต่เด็กให้เกณฑ์อะไรในการจำแนก

ภาพนี้เด็กจำแนกตามรูปทรง คือ สามเหลี่ยมและวงกลม และจำแนกตามสี คือ สีแดงและสีน้ำเงิน

ภาพนี้เด็กจำแนกตามรูปทรง คือ สามเหลี่ยมและวงกลม

ภาพนี้เด็กจำแนกตามสี

3การเปรียบเทียบ (Comparing)

• เด็กต้องอาศัยความสัมพันธ์ของวัตถุสิ่งของและเหตุการณ์ ตั้งแต่สองสิ่งขึ้นไป

• เด็กจะต้องมีความเข้าใจเกี่ยวกับลักษณะเฉพาะของสิ่งนั้นๆ และรู้จักคำศัพท์คณิตศาสตร์ที่ต้องใช้

กระต่ายกับช้างในภาพนี้เด็กสามารถเปรียบเทียบขนาด ชนิด เช่น เปรียบเทียบขนาดเล็กใหญ่ เปรียบหู เปรียบเทียบขา เปรียบเทียบหาง เปรียบเทียบจมูก 

4 การจัดลำดับ (Ordering)

• เป็นการเปรียบเทียบขั้นสูง

• การจัดลำดับวัตถุุสิ่งของหรือเหตุการณ์

ภาพนี้เด็กสามารถจัดลำดับจากใหญ่ไปเล็ก

ภาพนี้เด็กสามารถจัดลำดับจากเล็กไปใหญ่

5 การวัด (Measurement) 

• มีความสัมพันธ์กับความสามารถในการอนุรักษ์

• การวัดสำหรับเด็กปฐมวัย ได้แก่ อุณหภูมิ เวลา ระยะทาง ความยาว น้ำหนัก ปริมาณ

          การวัดของเด็กปฐมวัยไม่ใช้หน่วยมาตรฐานในการวัด เช่น เซนติเมตร นิ้ว ฟุต แต่เด็กวัดจากการเปรียบเทียบ ถ้ามีอุปกรณ์อะไรก็สามารถให้เด็กใช้วัดได้

ภาพนี้เด็กวัดความสูงด้วยไม้บรรทัด เด็กจะตอบว่าความสูงจะเท่ากับ2ไม้บรรทัด

ภาพนี้เด็กวัดความสูงด้วยไม้บรรทัด เด็กจะตอบว่าความสูงจะเท่ากับตุ๊กตาหมี3ตัว

ภาพนี้เมื่อเด็กเห็นจะตอบว่า เชือกสีเขียวยาวกว่า แต่เราสามารถสอนให้เด็กวัดได้ เช่น ดึงเชือกทั้ง2เส้นให้เท่ากัน สามารถเอาไม้บรรทัดหรือสิ่งรอบๆตัวมาวัดก๊็ได้

6 การนับ (Counting)

• เด็กชอบนับแบบการท่องจำ โดยไม่เข้าใจความหมาย

• การนับแบบท่องจำนี้จะมีความหมายต่อเมื่อเชื่อมโยงจุดประสงค์บางอย่าง

          การนับที่ดี จำเป็นต้องเชื่อมโยงว่ามีความเข้าใจความหมายว่าอย่างไร ไม่ต้องเน้นให้เด็กจำอย่างไม่มีความหมาย

7 รูปทรงและขนาด (Sharp and Size)

• เด็กส่วนใหญ่จะมีความรู้เกี่ยวกับรูปทรงและขนาดก่อนจะเข้าโรงเรียน

• ตัวเลข น้อย มาก น้อยกว่า มากกว่า

• ขนาด ใหญ่ เล็ก สูง เตี้ย

• รูปร่าง วงกลม สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยม

• ความเร็ว ช้า เร็ว เดิน วิ่ง 

• อุณหภูมิ  เย็น ร้อน อุ่น เดือด

   สรุป 

•  เด็กเห็นยังไงก็ตอบอย่างนั้น

• เด็กสามารถใช้ได้หลายคำตอบ แล้วแต่เด็กให้เกณฑ์อะไรในการจำแนก

• การวัดของเด็กปฐมวัยไม่ใช้หน่วยมาตรฐานในการวัด เช่น เซนติเมตร นิ้ว ฟุต แต่เด็กวัดจากการเปรียบเทียบ ถ้ามีอุปกรณ์อะไรก็สามารถให้เด็กใช้วัดได้

• การนับที่ดี จำเป็นต้องเชื่อมโยงว่ามีความเข้าใจความหมายว่าอย่างไร ไม่ต้องเน้นให้เด็กจำอย่างไม่มีความหมาย

กิจกรรม

• ให้วาดภาพสถานที่ ที่เราเดินผ่านมาเรียน โดยกำหนดให้วาด3 สถานที่ ที่เราจำได้หรือประทับใจ

  จากภาพนี้ สถานที่แรก คือ ร้านฟ้าใส เป็นร้านขายเครื่องสำอาง

   สถานที่ที่2 คือ ร้านนมปั่น  สถานที่ที่3 คือ ร้านอินเตอร์เน็ต

สิ่่งที่ได้รับจากกิจกรรม

• การเรียงลำดับสถาน ว่าเราเดินผ่านสถานที่ไหนก่อนหรือหลัง

• การจำแนกประเภท ว่าแต่ละสถานที่จัดอยู่ในประเภทเดียวกันไหม

• การเปรียบเทียบ ว่าขนาดของแต่ละร้านมีขนาดเท่ากันไหม

• รูปทรงและขนาด ของแต่ละร้านไม่เหมือนกัน เช่น สีเหลี่ยมผืนผ้า สี่เหลี่ยมจตุรัส และขนาดของแต่ละร้านไม่เท่ากัน เช่น ร้านขายเครื่องสำอางจะกว้างกว่าร้านมปั่น